از آن‌جایی که تقریباً در تمام قسمت‌های بدن بافت عضلانی وجود دارد، این نوع درد را می‌توان عملاً در هر جایی احساس کرد. با این حال، هیچ دلیل واحدی برای درد و تیر کشیدن عضلانی وجود ندارد. دردهای عضلانی بسیار شایع‌اند. تقریباً همۀ انسان‌ها، در پاره‌ای مواقع احساس ناراحتی در عضلات خود را تجربه کرده‌اند. در حالی که آسیب یا استفادۀ بیش از حد از عضله، معمول است، توضیحات احتمالیِ دیگری برای احساس ناراحتی ممتد وجود دارد. در این مقاله، به اقدامات مؤثر برای پیشگیری از دردهای عضلانی می‌پردازیم و راه‌حل‌هایی عملی برای جلوگیری از ایجاد درد در عضلات ارائه می‌دهیم.
مهم‌ترین دلایل ایجاد دردهای عضلانی
اغلب، افرادی که دردهای عضلانی را تجربه می‌کنند، می‌توانند به آسانی، علت آن را مشخص کنند. زیرا درد عضلات در بیشتر اوقات ناشی از استرس، تنش یا فعالیت بدنی زیاد است. برخی از علل رایج این نوع دردها عبارتند از:
- تنش عضلانی در یک یا چند ناحیه از بدن
- استفادۀ بیش از حد از ماهیچه در حین فعالیت بدنی
- آسیب رساندن به عضله هنگام انجام کار یا ورزش سنگین
- عدم گرم و سرد کردن
نکاتی برای پیشگیری از درد عضلات
اگر درد عضلانی شما ناشی از تنش یا فعالیت بدنی است، برای کاهش خطر ابتلا به درد عضلانی در آینده، این اقدامات را انجام دهید:
- قبل از انجام فعالیت بدنی و بعد از تمرین، عضلات خود را کشش دهید،
- گرم و سرد کردن را ،هر کدام حدود 5 دقیقه، در تمام جلسات ورزشیِ خود بگنجانید.
- به‌اندازه آب بنوشید و هیدراته بمانید، به ویژه در روزهایی که فعال هستید،
- برای کمک به افزایش بُن عضلانیِ بهینه، ورزشِ منظم انجام دهید،
- اگر پشت میز یا در محیطی کار می‌کنید که شما را در معرض خطر کشیدگی یا تنش عضلانی قرار می‌دهد، به صورت منظم بلند شوید و حرکات کششی انجام دهید.
کاهش دردهای عضلانی در خانه
دردهای عضلانی اغلب به خوبی به درمان خانگی پاسخ می‌دهند. برخی از اقداماتی که می‌توانید برای تسکین ناراحتی عضلانی ناشی از صدمات و استفادۀ بیش از حد از ماهیچه انجام دهید عبارتند از:
- استراحت دادن به ناحیه‌ای از بدن که در آن احساس تیر کشیدن یا درد دارید،
- استفاده از محصولات موضعی حاوی کانابیدیول نظیر کرم التیام درد کنورت،
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن
- قرار دادن یخ در ناحیۀ آسیب دیده برای کمک به تسکین درد و کاهش التهاب،
پس از کشیدگی یا رگ به رگ شدن باید به مدت 1 تا 3 روز از یخ استفاده کنید و برای هر دردی که بعد از 3 روز باقی می‌ماند از گرما استفاده کنید.
اقدامات دیگری که ممکن است باعث تسکین درد عضلانی شوند عبارتند از:
- کششِ آرام عضلات،
- تا زمانی که درد عضلانی از بین نرفته، از فعالیت‌های پرتحرک اجتناب کنید،
- اجتناب از جلسات وزنه‌برداری تا زمانی که درد عضلانی برطرف شود،
- به خودتان مهلتِ استراحت دهید،
- انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های کاهندۀ استرس مانند یوگا و مدیتیشن برای کاهش تنش.
بیماری‌هایی که ممکن است به دردهای عضلانی منجر شوند
همۀ دردهای عضلانی مربوط به استرس، تنش و فعالیت بدنی نیست. برخی از توضیحات پزشکی برای درد عضلات عبارتند از:
- فیبرومیالژیا، به ویژه اگر درد و تیرکشیدن بیش از 3 ماه طول بکشد،
- سندرم خستگیِ مزمن،
- سندرم دردِ میوفاسیال که باعثِ التهاب در بافت‌های هم‌بند عضلانی به نام فاسیا می‌شود،
- عفونت‌هایی مانند آنفولانزا، فلج اطفال یا عفونت‌های باکتریایی،
- اختلالاتِ خود ایمنی مانند لوپوس، درماتومیوزیت و پلی‌میوزیت،
- استفاده از برخی داروها یا مخدرها مانند استاتین‌ها، پیش‌گیری‌کننده‌های ACE یا کوکائین،
- مشکلات تیروئید مانند کم‌کاری یا پرکاری،
- هیپوکالمی (کمبود پتاسیم)
اقدام برای درمان دردهای عضلانی
دردهای عضلانی همیشه بی‌خطر نیستند و در برخی موارد، درمان خانگی برای رفع علتِ زمینه‌ای کافی نیست. همچنین درد عضلانی می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که به طور جدی، چیزی در بدن شما مشکل دارد.
در صورت مشاهده موارد زیر توصیه می‌شود به پزشک مراجعه نمایید:
- دردی که پس از چند روز درمان خانگی از بین نمی‌رود،
- درد شدید عضلانی که بدون علت مشخص ایجاد می‌شود،
- درد عضلانی که همراه با راش پوستی رخ می‌دهد،
- درد عضلانی که پس از نیش کنه رخ می‌دهد،
- درد عضلات همراه با قرمزی و تورم،
- دردی که بلافاصله پس از تغییر دارو ایجاد می‌شود،
- دردی که با افزایش دمای بدن رخ می‌دهد.
مراجعه به بیمارستان برای جلوگیری از حاد شدن درد عضلات
موارد زیر می‌تواند نشانۀ اورژانسی پزشکی باشد. اگر هر یک از موارد زیر را همراه با درد عضلات تجربه کردید، در اسرع وقت به بیمارستان مراجعه کنید:
- شروعِ ناگهانیِ احتباس آب یا کاهش حجم ادرار،
- مشکل در بلع،
- استفراغ یا تب،
- مشکل نفس کشیدن،
- سفتی در ناحیۀ گردن،
- عضلاتی که ضعیف‌اند،
- ناتوانی در حرکت دادنِ ناحیۀ آسیب دیده.
اهمیت پیشگیری از ایجاد دردهای عضلانی
دردهای عضلانیِ گاه و بی‌گاه، به ویژه اگر فعال هستید و تازه ورزش می‌کنید، طبیعی است. به بدن‌تان گوش دهید و اگر عضلات شما شروع به درد کرد، فعالیت را متوقف کنید. برای جلوگیری از صدمات عضلانی به فعالیت‌های جدید بپردازید. درد عضلات شما ممکن است به دلیلِ چیزی غیر از تنش و فعالیت بدنی باشد. در این صورت، پزشک بهترین فردی است که می‌تواند به شما در مورد چگونگی رفع کامل درد عضلانی کمک کند.
در این شرایط، اولویت درمان با بیماریِ اولیه خواهد بود. به عنوان یک قانونِ کلی، اگر درد عضلانی شما پس از چند روز مراقبت خانگی و استراحت برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. همواره به یاد داشته باشید که دردهای عضلانی با اقداماتی ساده نظیر کشش عضلات پیش از ورزش یا انجام حرکات کششی در طول روز قابل پیشگیری هستند.
منابع:
- مقاله «دردهای عضلانی» از سایت مدلاین‌پلاس
- مقاله «آنچه باید درباره دردهای عضلانی بدانیم» در سایت هلث‌لاین
سوالات متداول پیشگیری از دردهای عضلانی
برای پیشگیری از دردهای عضلانی چه کنیم؟
مهم‌ترین اقداماتی که برای جلوگیری از دردهای عضلانی می‌توانید انجام دهید عبارتند از: کشش عضلات پیش و پس از انجام فعالیت‌های ورزشی، آب خوردن بیشتر برای هیدراته ماندن در حین فعالیت‌های روزمره، انجام ورزش منظم برای افزایش توان عضلات و انجام منظم حرکات کششی هنگام کار.
چگونه از ایجاد دردهای عضلانی جلوگیری کنیم؟
درد عضلات اغلب ناشی از فشارهای عضلانی است. بنابراین توجه به گرم و سرد کردن هنگام ورزش و فشار نیاوردن بیش از اندازه به عضلات می‌توانند از ایجاد این دردها جلوگیری کنند. همچنین کاهش میزان اضطراب و استراحت بیشتر می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش دردهای عضلانی و جلوگیری از ایجاد آنها داشته باشند.