دردهای عضلانی ممکن است تأثیر منفی زیادی بر کیفیت زندگی ما داشته باشند. آگاهی از علل ایجاد این دردها و علائم آن‌ها در پیشگیری و درمان دردهای عضلانی بسیار مهم است. در این مقاله کوشیده‌ایم همه اطلاعاتی را که باید درباره دردهای عضلانی بدانید، یکجا گردآوری کنیم. علاوه‌بر علل شایع درد عضلات نظیر آسیب‌دیدگی یا استفاده بیش از حد از آن‌ها، به شرایط پزشکی خاص نیز نگاهی انداخته‌ایم که ممکن است منجر به این نوع دردها شود. همچنین راهنمایی‌هایی عملی در زمینه اقدامات پیشگیرانه و چگونگی مدیریت اثربخش دردهای عضلانی در خانه ارائه داده‌ایم. در پایان، به این موضوع اشاره کرده‌ایم که در چه شرایطی باید با مراجعه به پزشک، از پیچیده‌تر شدن این مشکلات جلوگیری کرد. با ما در سفری برای فهم بهتر و مدیریت مؤثرتر دردهای عضلانی همراه شوید و به سمت زندگی راحت‌تر و سالم‌تر گام بردارید.
درد عضلانی چیست؟
درد عضلانی اغلب به تنش، استفاده بیش از حد از عضلات یا آسیب عضلانی ناشی از ورزش یا کار فیزیکی سخت مربوط می‌شود. درد، ماهیچه‌های خاصی را درگیر می‌کند و در حین یا بلافاصله بعد از فعالیت شروع می‌شود. اغلب مشهود است که کدام فعالیت باعث درد می‌شود.
همچنین درد عضلانی ممکن است نشانه‌ای از شرایطی باشد که کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ مثل، برخی از عفونت‌ها (ازجمله آنفلوانزا) و اختلالاتی که بر بافت‌های هم‌بند در سراسر بدن تأثیر می‌گذارد (مانند لوپوس) که ممکن است باعث درد عضلانی شود.
یکی از علل شایع تیر کشیدن عضلات اسکلتی و درد عضلانی، فیبرومیالژیا است؛ وضعیتی که باعث حساسیت عضلات و بافت نرم اطراف آن، مشکلات خواب، خستگی و سردرد می‌شود.
به‌طورکلی، تیر کشیدن عضلات اسکلتی و درد عضلانی بسیار شایع است و بیش از یک عضله و همچنین رباط‌ها، تاندون‌ها و نیام (فاسیا) را درگیر می‌کند. فاسیاها بافت‌های نرمی هستند که ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و اندام‌ها را به هم متصل می‌کنند.
شایع‌ترین علل دردهای عضلانی
شایع‌ترین علل تیر کشیدن عضلات اسکلتی و درد عضلانی عبارت‌اند از:
- آسیب یا ضربه به عضله، ازجمله رگ‌به‌رگ شدن و کشیدگی
- استفاده بیش از حد از یک عضله، استفاده مکرر یا استفاده زودهنگام از آن بدون گرم کردن قبل از انجام فعالیت ورزشی
- تنش یا استرس
همچنین درد عضلانی ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- استفاده از برخی داروها (در این زمینه با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.)
- درماتومیوزیت (التهاب مزمن بافت هم‌بند)
- عدم تعادل الکترولیت‌ها مانند کمبود پتاسیم یا کلسیم
- فیبرومیالژیا
- عفونت‌ها ازجمله آنفلوانزا، بیماری لایم، مالاریا و…
- لوپوس
- پلی میالژیا روماتیکا
- پلی‌میوزیت
- رابدومیولیز
درمان خانگی درد عضلات
برای درد عضلانی ناشی از استفاده بیش از حد از عضله یا آسیب آن، به ناحیه آسیبدیده بدن استراحت دهید و با مشورت پزشک یا داروساز خود، داروی موضعی یا خوراکی تسکین‌دهنده درد مصرف کنید. استفاده از محصولات موضعی حاوی کانابیدیول نظیر ژل کنورت پرو نیز برای این منظور بسیار مؤثر خواهد بود. برای کاهش درد و التهاب، 24 تا 72 ساعت اول پس از آسیب‌دیدگی، از یخ استفاده کنید. پس از آن، گرم کردن موضع باعث تسریع روند بهبودی می‌شود.
دردهای عضلانی ناشی از استفاده بیش از حد از ماهیچه حین فعالیت بدنی و فیبرومیالژیا اغلب به‌خوبی به ماساژ پاسخ می‌دهند. تمرینات کششی ملایم پس از یک دوره استراحت طولانی عضلات نیز مفید است.
ورزش منظم به افزایش توان ماهیچه‌ای کمک می‌کند. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا فعالیت‌های هوازی خوبی هستند که می‌توانید امتحان کنید. یک فیزیوتراپ یا مربی ورزشی می‌تواند به شما تمرینات کششی، تقویتی و هوازی را آموزش دهد و کمک کند درد کمتر و احساس بهتری داشته باشید. تمرینات را به‌آرامی شروع کنید و به‌تدریج افزایش دهید. هنگام درد یا آسیب‌دیدگی، از انجام فعالیت‌های هوازی پُرفشار و وزنه‌برداری خودداری کنید.
حتماً به اندازه کافی بخوابید و سعی کنید استرس خود را کاهش دهید. یوگا و مدیتیشن راه‌هایی عالی برای کمک به خواب و آرامش هستند.
اگر اقدامات خانگی مؤثر واقع نشد، پزشک معالج شما ممکن است دارو یا جلسات فیزیوتراپی تجویز کند. همچنین ممکن است نیاز باشد در یک کلینیک تخصصی ویزیت شوید.
اگر دردهای عضلانی شما به‌دلیل بیماری خاصی است، کارهایی را که پزشک معالج برای درمان بیماری زمینه‌ای به شما گفته است، انجام دهید.
به‌طورکلی، این کارها ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به درد عضلانی کمک کند:
- قبل و بعد از ورزش، حرکات کششی انجام دهید.
- گرم کردن قبل از ورزش و سرد کردن بعد از آن
- قبل، حین و بعد از ورزش مایعات زیاد بنوشید.
- اگر بیشتر روز را در یک وضعیت ثابت کار می‌کنید (مانند نشستن پشت میز کامپیوتر)، حداقل هر یک ساعت حرکات کششی انجام دهید.
مراجعه به پزشک برای دردهای عضلانی
اگر شرایط زیر را داشتید، توصیه می‌شود برای درمان دردهای عضلانی خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید:
- درد عضلانی‌تان بیش از سه روز طول بکشد.
- درد شدید و غیر قابل توضیحی دارید.
- هر گونه نشانه‌ای از عفونت مانند تورم یا قرمزی در اطراف عضله دارید.
- خارش شدید یا راش پوستی دارید.
- درد عضلانی شما به شروع یا تغییر دوز یک دارو مرتبط است.
پزشک معالج شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سؤالاتی درباره درد عضلانی از شما می‌پرسد؛ سؤالاتی مانند:
- چه زمانی شروع شده و چقدر طول کشیده است؟
- درد دقیقاً کدام قسمت است؟ آیا همه‌جا را دربر می‌گیرد یا یک ناحیه خاص است؟
- آیا همیشه در یک ناحیه است؟
- چه چیزی آن را بهتر یا بدتر می‌کند؟
- آیا علائم دیگری مانند درد مفاصل، تب، استفراغ، ضعف، کسالت (احساس ناراحتی یا ضعف عمومی) یا مشکل استفاده از عضله آسیبدیده به‌صورت هم‌زمان رخ می‌دهد؟
- آیا الگویی برای دردهای عضلانی وجود دارد؟
- آیا اخیراً داروهای جدیدی مصرف کرده‌اید؟
آزمایش‌هایی که ممکن است انجام شوند، عبارت‌اند از:
- شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC)
- سایر آزمایش‌های خون برای بررسی آنزیم‌های عضلانی (کراتین کیناز) و احتمالاً آزمایشی برای بیماری لایم یا اختلال بافت هم‌بند
مراجعه به بیمارستان برای دردهای عضلانی
با مشاهده شرایط زیر در خودتان یا دیگران با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید. اگر:
- افزایش وزن ناگهانی یا احتباس آب دارید، یا کمتر از حد معمول ادرار می‌کنید.
- تنگی نفس دارید یا در بلع مشکل دارید.
- ضعف عضلانی دارید یا نمی‌توانید بخشی از بدن خود را حرکت دهید.
- استفراغ می‌کنید یا تب شدید دارید.
- سفتی در ناحیه گردن دارید.
منبع:
- مقاله «آنچه باید درباره دردهای عضلانی بدانیم» در سایت هلث‌لاین
- مقاله «دردهای عضلانی» از سایت مدلاین‌پلاس
سوالات متداول آنچه باید درباره دردهای عضلانی بدانید
شایع‌ترین علل دردهای عضلانی چیست؟
استفاده بیش از حد از یک عضله، فشار بر عضلات بدون گرم کردن آن‌ها و وارد آوردن آسیب‌هایی نظیر کشیدگی شدید شایع‌ترین دلیل درد عضلات هستند. اضطراب، کم‌خوابی و نداشتن استراحت کافی نیز ازجمله عواملی هستند که ممکن است به این دردها دامن بزنند.
چه زمانی برای دردهای عضلانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد عضلات شما بیش از سه روز طول کشیده یا درد بسیار شدید است، اگر درد مرتبط با داروهای مصرفی شماست یا اگر نشانه‌های دیگری همراه با درد عضلانی وجود دارد، توصیه می‌شود برای درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چه درمان‌های خانگی مؤثری برای درد عضلات وجود دارد؟
گرم کردن پیش از ورزش و سرد کردن پس از آن، نوشیدن زیاد مایعات، انجام حرکات کششی در طول ساعات کاری و استفاده از محصولات موضعی حاوی کانابیدیول برای آرام کردن عضلات ازجمله راهکارهای مؤثری هستند که می‌توان برای کاهش درد عضلات در خانه انجام داد.