آکنه یکی از بیماری‌های شایع پوستی در سراسر دنیاست. یکی از مکانیسم‌های اصلی به وجود آمدن آکنه، افزایش تولید چربی پوست و تجمع آن در منافذ پوست است. جوش‌هایی که هنگام بلوغ روی صورت افراد ایجاد می‌شوند، نمونه‌ای رایج از آکنه هستند. بسیاری از انواع جوش‌هایی که روی قفسه سینه و پشت بدن ظاهر می‌شوند نیز از انواع آکنه محسوب می‌شوند. در این مقاله به چیستی آکنه، علت به وجود آمدن آن و راه‌های درمان آن پرداخته‌ایم.
آکنه
آکنه (Acne) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی در جهان است. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که چربی تولیدشده توسط غدد سباسه در منافذ پوست تجمع و منافذ را مسدود می‌کند. آکنه اغلب روی صورت ظاهر می‌شود، اما گاهی روی قفسه سینه و پشت بدن هم به وجود می‌آید.
بروز آکنه معمولاً هم‌زمان با بلوغ جنسی در نوجوانی آغاز می‌شود و تا دهه سوم زندگی ادامه می‌یابد. همچنین ممکن است این مشکل پوستی تا سنین بالاتر نیز با افراد باقی بماند، اما شیوع این بیماری در نوجوانان بسیار بیشتر است.
علت به وجود آمدن آکنه
تولید بیش از حد چربی، مسدود شدن منافذ پوست و تکثیر باکتری از مکانیسم‌های به وجود آمدن آکنه هستند. پژوهشگران افزایش سطح برخی هورمون‌های جنسی را در دوران بلوغ، مهم‌ترین عامل ایجاد آکنه می‌دانند؛ زیرا این هورمون‌ها موجب افزایش تولید چربی پوست می‌شوند که آغازگر پدید آمدن آکنه است. مهم‌ترین علل به وجود آمدن آکنه عبارت‌اند از:
هورمون‌ها: تغییرات هورمونی مانند آنچه هنگام بلوغ جنسی و قاعدگی رخ می‌دهد، ممکن است باعث ایجاد آکنه یا تشدید آن شود. در بلوغ جنسی، افزایش هورمون آندروژن (نوعی هورمون جنسی) باعث می‌شود غدد چربی پوست بزرگ‌تر شود و سبوم (چربی) بیشتری تولید کند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز ممکن است باعث ایجاد آکنه شود.
ژنتیک و سابقه خانوادگی: محققان بر این باور هستند که بروز آکنه ممکن است به ژنتیک یا سابقه ابتلای والدین به آکنه مرتبط باشد.
داروها: مصرف برخی داروها نیز ممکن است باعث بروز آکنه شوند.
علت عدم بهبود آکنه
پژوهشگران موارد دیگری را نیز شناسایی کرده‌اند که ممکن است علت به وجود آمدن آکنه نباشند، اما در خوب نشدن یا تشدید آن تأثیرگذار هستند. این عوامل عبارت‌اند از:
رژیم غذایی: تأثیر تغذیه بر آکنه اثبات‌شده نیست، اما مصرف غذاهای چرب یا حاوی قند زیاد ممکن است بر آکنه تأثیر منفی داشته باشد.
اضطراب: استرس و اضطراب ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن آکنه و مانع بهبود آن شود.
محرک‌های محیطی: آلودگی هوا و قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید ممکن است باعث تشدید آکنه شود.
تحریک پوست: دست‌کاری بیش از حد پوست و کندن ضایعات آکنه نیز ممکن است موجب تأخیر در بهبود آکنه شود.
درمان آکنه
متخصصان پوست برای بهبود و پیشگیری از ضایعات آکنه و مراقبت از پوست‌های چرب و مستعد آکنه، اقدامات زیر را پیشنهاد می‌کنند:
- تمیز کردن پوست با شوینده و محصولات مراقبتی متناسب با نوع پوست
- دست‌کاری نکردن پوست و ضایعات آکنه
- محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید
درمان آکنه‌های شدید یا مقاوم شامل استفاده از داروهای مؤثر دیگری نیز می‌شود که با تجویز پزشک متخصص باید مصرف شوند. همچنین انواع کرم‌ها و سرم‌های پوستی نیز برای درمان آکنه وجود دارند که بدون نسخه پزشک می‌توان آن‌ها را تهیه و مصرف کرد. سرم ضدآکنه کنورت سیلک یکی از محصولات مؤثر در رفع آکنه و لک‌های تیره پس از آن است.
منابع:
1. مقاله «آکنه» از سایت مِدلاین‌پلاس
2. مقاله «مروری بر آکنه» از سایت مؤسسه ملی سلامت آمریکا
سوالات متداول آکنه
علل به وجود آمدن آکنه چیست؟
محققان افزایش هورمون آندروژن را در دوران بلوغ یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد آکنه در نوجوانان می‌دانند. تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی و مصرف برخی داروها از دیگر عوامل ایجاد آکنه هستند. رژیم غذایی ناسالم، اضطراب، قرار گرفتن زیاد در برابر آفتاب و کندن جوش‌ها نیز از دلایل تشدید آکنه یا عدم بهبود آن هستند.
بهترین درمان آکنه چیست؟
تمیز نگه داشتن پوست، تحریک نکردن پوست و مراقبت از پوست در برابر آفتاب، راهکارهای توصیه‌شده متخصصان برای بهبود و پیشگیری از بروز آکنه هستند. استفاده از کرم‌ها و سرم‌های ضدآکنه به‌منظور بهبود ضایعات آکنه، لک‌های تیره ناشی از آن و کاهش التهاب‌های پوستی نیز بسیار توصیه شده است.